Codzienne i okresowe przeglądy środków ochrony indywidualnej zapewniają wyższy poziom bezpieczeństwa pracowników, dlatego nie należy ich lekceważyć. W artykule tłumaczymy jak pracownicy powinni przeprowadzać codzienne kontrole ŚOI, a także jak wyglądają okresowe przeglądy.
Kontrola codzienna wykonywana przez pracownika
Każdy pracownik powinien codziennie sprawdzać swoje środki ochrony indywidualnej przed rozpoczęciem pracy oraz zgłaszać konieczność wykonania przeglądów po wystąpieniu zdarzeń, które mogły wpłynąć na ich stan. O konieczności przeprowadzania codziennych kontroli informują instrukcje obsługi środków ochrony indywidualnej.
Pracownik powinien zwrócić uwagę na:
- jakiekolwiek pęknięcia, przetarcia, dziury, odkształcenia
- zabrudzenia mogące obniżać skuteczność, np. oleje na rękawicach antyprzecięciowych
- brakujące elementy, np. pasek w kasku, filtr w masce
- działanie zapięć, regulacji, mocowań
Dobrym pomysłem jest przygotowanie prostej checklisty dla pracowników i umieszczenie jej w widocznych dla nich miejscach.
Przegląd okresowy
Przeglądy są wymagane przez przepisy i przez producentów, którzy określają konkretne wytyczne dotyczące przeglądów swoich ŚOI. Przeglądy okresowe powinny być przeprowadzane najczęściej raz na 12 miesięcy (zależy od instrukcji producenta) – w przypadku zdarzeń mogących uszkodzić sprzęt, należy wykonać przegląd specjalny. Przeglądy ŚOI powinna przeprowadzać osoba kompetentna i przeszkolona, z odpowiednimi certyfikatami, które są zgodne z normami, np. PN-EN-365* (dla sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości). Może to być przeszkolony specjalista ds. BHP lub reprezentant producenta.
Procedura przeglądu obejmuje:
- Przygotowanie – zebranie instrukcji i rejestru ŚOI,
- Identyfikacja – sprawdzenie numeru seryjnego, daty produkcji i zgodności z rejestrem,
- Oględziny wizualne – szukanie uszkodzeń, śladów zużycia, brakujących elementów, czytelności oznaczeń,
- Kontrola funkcjonalna – sprawdzenie działania mechanizmów, szczelności, regulacji, kompletności zestawu,
- Testy specjalistyczne – jeśli wymagane, np. test dopasowania masek,
- Dokumentacja – wpisanie wyników do protokołu i rejestru ŚOI, oznaczenie datą następnego przeglądu,
- Decyzja – dopuszczenie, wycofanie lub czasowe wstrzymanie użytku (np. do czasu naprawy lub wymiany części)
*PN-EN 365 to europejska norma dotycząca środków ochrony indywidualnej chroniących przed upadkiem z wysokości. Ta norma określa także wymagania dotyczące kompetencji i kwalifikacji osoby kontrolującej ŚOI pod kątem ich stanu technicznego i bezpieczeństwa użytkowania.
Kiedy od razu wymieniać ŚOI?
Środki ochrony indywidualnej należy wymieniać, gdy tylko pojawią się objawy utraty ich skuteczności albo istnieje ryzyko, że nie zapewniają już pełnej ochrony. Należy wymieniać:
- Kaski ochronne po uderzeniu (nawet jeśli nie widać uszkodzeń), kontakcie z agresywną substancją chemiczną, a także przy widocznych pęknięciach, wgnieceniach, odkształceniach skorupy lub zawieszenia,
- Okulary ochronne, gdy szybki są porysowane, popękane lub zmatowione i ograniczają widoczność, a także przy starciu powłok ochronnych, np. przeciwodpryskowych,
- Maski, gdy oddychanie staje się utrudnione, filtr osiągnął koniec żywotności, oraz przy uszkodzeniach mechanicznych zaworów czy uszczelek,
- Rękawice ochronne po kontakcie z niebezpieczną substancją chemiczną, gdy pojawiają się dziury, przetarcia lub utrata elastyczności,
- Obuwie ochronne, gdy tracą właściwości antypoślizgowe lub antystatyczne, po nieusuwalnym przemoczeniu (utrata właściwości izolacyjnych), oraz przy uszkodzeniu podnoska, wkładki antyprzebiciowej, pęknięciu podeszwy i innych uszkodzeniach mechanicznych,
- Sprzęt do pracy na wysokościach po każdym upadku lub zadziałaniu systemu powstrzymującego spadanie, przy widocznych przetarciach, przecięciach, rozwarstwieniu taśm, erozji elementów metalowych oraz gdy mechanizmy blokujące nie działają poprawnie,
- Ochronniki słuchu natychmiast po uszkodzeniu muszli, pęknięciu pałąka, utracie elastyczności poduszek uszczelniających
Podsumowując, ŚOI wymienia się od razu, jeśli został uszkodzony mechanicznie, stracił swoje właściwości ochronne, został użyty w sytuacji awaryjnej (wypadki), lub gdy minął jego termin ważności podany przez producenta.
Dobre i ważne praktyki
- Gromadź dokumentację – instrukcje producenta, karty użytkowania, wcześniejsze protokoły
- Wiele środków ochrony indywidualnej ma swój termin ważności wyznaczony przez producenta i należy go przestrzegać.
