Lato, ze względu na wysokie temperatury, jest wymagającym czasem dla pracowników fizycznych – zwiększa się ryzyko przegrzania i odwodnienia. Praca na budowie czy w fabryce staje się w takich warunkach jeszcze cięższa, zwłaszcza jeśli ubrania robocze nie zostały dopasowane do pory roku. Letnia odzież robocza powinna łączyć komfort pracowników z zapewnieniem bezpieczeństwa.
*W wielu branżach odzież robocza pełni również funkcję ochronną, dlatego musi spełniać określone normy techniczne, niezależnie od warunków pogodowych.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze odzieży roboczej na lato?
Warunki środowiskowe i wymagania branżowe
Na tej podstawie profesjonaliści dobierają odpowiednio dopasowaną odzież roboczą na lato dla pracowników. Należy wziąć pod uwagę czynniki środowiskowe, takie jak:
- temperatura powietrza,
- poziom ekspozycji na słońce,
- wilgotność (np. hale bez klimatyzacji),
- charakterystyka stanowiska,
- poziom wysiłku fizycznego.
Oprócz tego, każda branża ma swoje zobowiązania prawne względem norm technicznych i BHP, np. EN ISO 13688, EN ISO 20471 czy EN 343. Klient końcowy także może narzucać pewne wymagania dotyczące wyboru certyfikowanej odzieży roboczej.
Norma PN EN ISO 13688
Jeśli letnia odzież robocza pełni również funkcję ochronną (np. chroni przed czynnikami mechanicznymi, chemicznymi, ogniem czy wymaga oznakowania ostrzegawczego), wówczas musi spełniać normy dla odzieży ochronnej – w tym ogólną normę PN-EN ISO 13688. Jest to norma europejska i międzynarodowa, która określa wymagania ogólne odzieży ochronnej dotyczące ergonomii, nieszkodliwości materiałów, oznakowania i informacji dostarczanych przez producenta. PN EN ISO 13688 nie definiuje poziomów ochrony, lecz stanowi bazę odniesienia dla innych norm ochronnych.
PN EN ISO 13688 zawiera wymagania dotyczące:
- rozmiarówki odzieży,
- kompatybilności elementów odzieży,
- staranności wykonania,
- materiałów nieszkodliwych dla zdrowia użytkownika,
- odporności kolorów na pranie, pot czy światło,
- etykiet i oznakowania, np. piktogramów, danych producenta, instrukcji konserwacji.
Nie każda odzież robocza jest odzieżą ochronną, ale wiele stanowisk pracy (np. w budownictwie czy przemyśle) wymaga stosowania odzieży, która pełni również funkcje ochronne. W takich przypadkach zastosowanie mają konkretne normy techniczne, takie jak ta.
Materiały letniej odzieży roboczej
Najlepiej postawić na lekkie i oddychające tkaniny, które dobrze odprowadzają pot i pozwalają skórze oddychać, a także na tkaniny techniczne, które są lżejsze, wytrzymalsze i często szybkoschnące. W letniej odzieży roboczej najczęściej wykorzystuje się mieszankę syntetyczno-bawełnianą o niskiej gramaturze. Ogranicza to ryzyko podrażnień skóry i gwarantuje pełną swobodę ruchu bez nadmiernego pocenia.
Najczęściej używane materiały to:
- Bawełna – naturalne włókno roślinne, które jest miękkie, przewiewne i komfortowe
- Bawełna canvas/rip-stop – mocny płócienny splot, który zwiększa odporność na przetarcia przy zachowaniu przewiewności
- Mieszanki bawełny z poliestrem – trwałe i odporne na zagniecenia, lżejsze niż czysta bawełna i z wysoką oddychalnością
- Poliester – trwałe i szybkoschnące włókno syntetyczne, odporne na plamy i gniecenie
- Nylon – lekki ale odporny na zużycie syntetyk, który świetnie odprowadza wilgoć, zapobiegając przepoceniu
- Tencel (lyocell) – ekologiczny, lekki i przewiewny, dobrze odprowadza wilgoć
- Tkaniny z technologią odprowadzania wilgoci, np. CoolMax – specjalistyczne materiały syntetyczne, które zapewniają komfort w wysokich temperaturach
- Spandex – częsty dodatek w cienkich spodniach roboczych na lato, znany ze swoich zdolności do rozciągania, który zapewnia swobodę ruchu
- Rayon (włókno wiskozowe) – półsyntetyk z naturalnej celulozy drzewnej, który charakteryzuje się miękkością, jedwabistym połyskiem i doskonałą przewiewnością
Funkcje, które poprawiają komfort latem
Wentylacja
Letnie ubrania robocze powinny być projektowane z myślą o efektywnej termoregulacji. Stosuje się tutaj różne rozwiązania. Odzież robocza na lato może posiadać otwory wentylacyjne zasuwane na zamek (np. w kurtkach czy kombinezonach; wstawki na plecach, po bokach) lub siateczkowe wstawki (tzw. mesh), które także zwiększają przewiewność. Najczęściej takie wstawki są umieszczane na plecach, pod pachami, z tyłu kolan oraz w okolicach pachwin – w miejscach, gdzie gromadzi się najwięcej ciepła.
Innym rozwiązaniem są oczka wentylacyjne (metalowe lub z tworzywa), czyli niewielkie otwory pod pachami lub w okolicach pasa. Rzadziej stosuje się w pełni otwarte wycięcia, ze względu na bezpieczeństwo i ochronę pracownika. Letnia odzież robocza z takimi rozwiązaniami zwiększa komfort pracownika przez lepszą cyrkulację powietrza przy minimalnym wpływie na bezpieczeństwo.
Ochrona przed promieniowaniem UV
Coraz częściej stosuje się tkaniny z filtrem UV, np. UPF 40+ lub 50+, szczególnie w odzieży roboczej dla pracowników pracujących na zewnątrz w branży budowniczej czy ogrodniczej. Są to zazwyczaj tkaniny syntetyczne lub mieszane, które mają specjalne wykończenia lub splot blokujący promienie UV. Odzież taka jest oznaczona certyfikatem ochrony przeciwsłonecznej, np. EN 13758-2.
Jak to wygląda w praktyce?
Tak, na rynku jest wiele modeli odzieży letniej, które mogą zwiększyć komfort pracowników o tej porze roku. Często jednak niektóre stanowiska mają tak inwazyjny charakter i zakres obowiązków, że nie ma możliwości zastosowania tkanin zwiększających wentylację czy odprowadzanie potu. Na przykład, jeśli pracownik musi nosić odzież ostrzegawczą, oznacza to, że zazwyczaj będzie nosił na sobie materiał z przewagą poliestru i nie da się tego uniknąć. Przed sezonem letnim pojawia się także dużo ofert spodni roboczych z krótkimi nogawkami, ale rzadko kiedy ocena ryzyka zawodowego w danej firmie pozwala na tego typu odzież, ze względu na potencjalne zagrożenia. Jeśli odzież robocza musi pełnić również funkcje ochronne, to zazwyczaj zmiana ubrań na letnie będzie niemożliwa.
Podsumowanie: letnia odzież robocza – na co zwrócić uwagę?
Warunki pracy
- Wysoka temperatura, wilgotność, ekspozycja na słońce
- Charakterystyka stanowiska i intensywność wysiłku
Właściwości materiałów
- Lekkie, oddychające i szybkoschnące tkaniny
- Tkaniny techniczne z dodatkiem stretchu (np. spandex)
- Mieszanki bawełny z poliestrem lub włókna typu Tencel, CoolMax
Funkcje konstrukcyjne
- Otwory wentylacyjne, siateczkowe wstawki (mesh), oczka wentylacyjne
- Ochrona przed promieniowaniem UV (UPF 40+ lub 50+)
- Ergonomiczny krój i pełna swoboda ruchów
Zgodność z normami (jeśli wymagane)
- Jeśli odzież pełni funkcję ochronną – powinna spełniać m.in. normę PN-EN ISO 13688
- Dodatkowe normy: EN ISO 20471 (odzież ostrzegawcza), EN 343 (odzież przeciwdeszczowa), EN 13758-2 (ochrona UV)
Ograniczenia stanowiskowe
- Ubrania z krótkimi rękawami lub nogawkami nie zawsze są dopuszczalne – sprawdź wymagania wynikające z oceny ryzyka
